آینه کاری

آیینه کاری

        انعکاس نور در آیینه و تکثیر روشنایی به وسیله ی آن، موجب به وجود آمدن هنری به نام آیینه کاری شده است که جلوه ای زیبا و درخشنده به مکان می‌دهد. آیینه کاری مانند گچ بری دامنه ای وسیع دارد و نمی‌توان آن را محدود کرد. منتهی هنر آینه کاری مبنی بر تخت بودن اغلب آینه ها معمولا روی سطح اجرا می‌شوند که معلول سازه های زیرین هستند بطور مثال آینه کاری برای مقرنس یک پوشش به حساب می‌آید و اسکلت و سازه متعلق به استاد مقرنس ساز است.

   آینه کاری را میتوان یک زیر مجموعه از تزئینات گچبری دانست که همچون پتینه و نقاشی، یک مدل مزین برای هنر گچبری سنتی است.

    هنر آینه کاری سنتی هنری انتزاعی و ابدایی انحصاری مختص ایران هست که طبق شواهد در زمان قدیم جام های آینه را از فرنگ و کشورهای صنعتی اروپا با وسایل نقلیه زمینی به ایران می‌آوردند و این بارها گاه می‌شکست و بلا استفاده می‌شد. ایرانیان هنرمند و خلاق ما مبتکر چنین هنر زیبا و غنی و وسیعی شدند که ما آثار به جا مانده و فعلی را همگی دیده ایم.

آینه چیست؟
 
    آينه، وسيله‌اي است که به علت صافي و بازتاب بالايش، بر رويه خود، تصوير اجسام را نشان مي‌دهد. پرتوهاي نور بازتابيده از رويه يک آينه در نقطه‌اي به نام نقطه کانوني آينه به هم مي‌رسد. بسته به دوري جسم تا آينه و نوع آينه، فاصله نقطه کانوني آينه از آن متفاوت است.

تاريخچه

    کاوشهاي باستان شناسان مبين اين نکته جالب است که آينه‌هاي شخصي و ساده بيش از 50 قرن قدمت دارند و در دورانهاي گذشته از ارزشي اغراق آميز برخوردار بوده‌اند. زماني در آسياي صغير آينه را از جنس برنز و مس مفرغ مي‌ساختند و آن را صيقل داده و با دسته‌هاي پر نقش و نگار عرضه مي‌کردند و به تدريج آينه‌هاي فولادي به علت قابليت صيقل يافتن بيشتر و شفافيت بيشتر، نسبت به برنز و مس و مفرغ، جايگزين آينه‌هاي قديمي‌تر شدند، تا اينکه تحول اساسي در صنعت توليد آينه بوجود آمد. در قرن 12 ميلادي کاربرد شيشه در توليد آينه کشف شد و اولين آينه‌هاي شيشه‌اي که با ورقه‌هايي پوشيده از سرب به بازار عرضه مي‌شدند بوجود آمدند.

    مدتي بعد ماهيت سمي بودن سرب آشکار گرديد و به همين دليل استفاده از مخلوط جيوه و قلع بجاي سرب آغاز شد. اين تغيير و تحولات باعث شدند که ونيز که در آن زمان محل توليد اينگونه آينه‌ها بود به يک قطب اقتصادي تبديل شود. با وجود اين، اختراع و توليد آينه را نبايد جزو نيازهاي اوليه و تنها در حد يک ابزار شخصي تصور کنيم، امروزه کاربردهاي علمي آينه‌ها بسيار بيشتر از کاربردهاي اوليه و ظاهري آنها هستند.

    داشنمندان از مدتها قبل خواص آينه‌هاي تخت و کوژ و کاو (محدب و مقعر) را مي‌شناختند و حتي با استفاده از آنها براي متمرکز کردن نور آفتاب وسايلي را براي به آتش کشيدن اجسام اختراع کرده بودند. حتي در اين مورد افسانه‌اي وجود دارد که مي‌گويند ارشميدس دانشمند معروف قرن سوم قبل از ميلاد بوسيله شبکه‌اي از اينگونه آينه‌ها، کشتيهاي بادباني مهاجمان رومي را به آتش مي‌کشيده است، تا اينکه فرمانرواي روم سرانجام در شب موفق به تسخير شهر "سيراکوز" مي‌گردد.

تصوير در آينه‌ها

    آينه‌ها سطوح بازتابنده هستند که تصوير جسم نوراني قرار گرفته در جلوي خودشان را نشان مي‌دهند، بسته به فاصله جسم از آينه مشخصات تصوير (مکان - وارونگي - برگردان جانبي - بزرگي) ممکن است متفاوت باشد. اين وسيله نوري از دير باز در زندگي بشر نقش عمده‌اي داشته و استفاده‌هاي فراواني از آن به عمل آمده است. در طبيعت شکل گيري تصوير در آب يا در شيشه‌هاي پنجره و يا سطوح بازتابان فلزي و پديده‌هايي از اين قبيل به وفور وجود دارند. بر حسب نوع کاربرد و چگونگي شکل گيري تصوير و مشخصات آن به دو دسته عمده تقسيم شده‌اند:

آينه‌هاي تخت
    آينه‌هايي هستند که در منازل وجود دارد و از جسم نوراني تصويري مستقيم و مجازي و برگردان تشکيل مي‌دهند، طوري که سمت راست جسم براي تصوير سمت چپ به حساب مي‌آيد و برعکس که در اکثر سيستمهاي نوري ساده کاربرد فراوان دارند. در کارهاي عادي و مصارف عمومي از اين آينه استفاده مي‌شود. به لحاظ هزينه پايين و توليد راحت و انبوه سازي و سادگي مکانيزم توسعه فراواني دارد.

در منازل، باشگاهها و مغازه‌ها و دکوراسيون در آينه کاري و معماري و در بتينه کاري و تزئينات ساختمان کاربرد فراوان دارند. از قديم الايام به صورتهاي طبيعي يافت مي‌شدند، که با پيشرفت علم و صنعت با کيفيتهاي بالاتر نيز به بازار عرضه شد که حتي در برخي سيستمهاي اپتيکي نيز بکار گرفته‌اند.

موارد استفاده آينه‌هاي تخت
امروزه بهره وري اين آينه‌ها را بالا برده‌اند و آينه‌هايي با ضريب بازتابش بسيار بالايي هم ساخته‌اند. در سيستمهاي نوري و برخي دستگاههاي حساس نوري از جمله ليزرها از اين آينه‌ها استفاده مي‌شود، آينه‌هاي شيشه‌اي نيم بازتابان نيز از اين نوعند.

انواع آينه‌هاي تخت
•    آينه‌هاي شيشه‌اي: که بر حسب نوع کيفيت و صيقل بودن شيشه و مواد اندود کننده داراي کيفيت متفاوتي مي‌باشند.
•    آينه‌هاي فلزي: آينه‌هاي فلزي را بيشتر از نوع تخت مي‌سازند و در دندانپزشکي و قطعات ريز اپتيکي کاربرد دارند.
•    آينه‌هاي لايه گذاري شده: آينه‌اي با چند لايه اندود جهت بالا بردن ضريب بازتابش و اصلاح آينه‌ها شيشه‌اي و جلوگيري کامل از شبح نوري ساخته شده‌اند.

آينه‌هاي کروي
اين آينه‌ها به دو دسته عمده آينه‌هاي محدب و آينه‌هاي مقعر تقسيم مي‌شوند. اين آينه‌ها از لحاظ همگرايي و واگرايي پرتوهاي نوري و شکل گيري تصوير و بزرگنمايي و وارونگي و ساير مشخصات تصوير کاربردهاي ويژه‌اي در سيستمهاي نوري دارند.

آينه شلجمي
در چراغهاي اتومبيلها و برخي سيستمهاي موازي ساز نورها بکار مي‌روند، که شکلي شبيه آينه‌هاي کروي اما متفاوت از آنها دارند.

آينه‌هاي توان بالا
نوعي آينه‌هاي چند لايه‌اي هستند که در سيستمهاي بازتاب کامل نور و نيز در سيستمهاي ليزري و برخي طيف سنجها و محاسبات دقيق و حساس نوري کاربرد دارند.

تقسيمات آينه‌ها
آينه‌ها را بر حسب جنس مواد سازنده و نحوه کارشان به چند دسته عمده بصورت زير نيز تقسيم بندي مي‌کنند که اسامي آنها گوياي چگونگي ساخت آنها نيز مي‌باشد.

آينه‌هاي شيشه‌اي

اين آينه‌ها از جنس شيشه بوده که پشت آن به توسط مواد باز تابنده اندود شده است و به لحاظ هزينه پايين و مکانيزم ساده کاربرد وسيعي دارند، معمولا سطوح اين آينه‌ها به توسط جيوه (Hg) و نقره (Ag) و آلومينيوم (Al) اندود مي‌شود. البته يک لايه رنگ هم روي فلز زده مي‌شود که از آن محافظت نمايد.
آينه‌هاي فلزي
يک نوع آينه‌هاي فلزي همان آينه‌اي شيشه‌اي اندود فلزي شده هستند، نوع دوم که بيشتر مد نظر ماست جهت جلوگيري از شبح نوري که از تداخل دو بازتاب لايه خارجي و داخلي آينه ايجاد مي‌شود و وضوح تصوير را پايين مي‌آورد. آينه‌هاي تک لايه‌اي فلزي هستند، که فلزات با سطوح صيقل يافته ساخته مي‌شود که مشهورترينشان آينه آلومينيومي يا آينه استيل و ... که توان بازتابي خوبي دارند و در دستگاههاي اپتيکي هم جواب خوبي مي‌دهند.
آينه‌هاي مايع
يک آينه ديگر با سمت گيري بسيار ويژه، آينه‌اي است که از سطح يک مايع تشکيل مي‌يابد. براي مثال، از يک تشت پر از جيوه و يک باريکه ليزر براي تعيين امتداد قائم يک محل استفاده مي‌شود و به منزله يک شاقول اپتيکي دقيق مورد استفاده قرار مي‌گيرد. براي همين مقصود، مي‌توان حتي از مايعاتي که قدرت بازتابي کمتري دارند ولي سمي نيستند، استفاده کرد.

کاربردها
    براي اولين بار "اسحق نيوتن" داشنمند معروف انگليسي و کاشف قانون جاذبه، از آينه‌ها در ساخت تلسکوپ جديد که خود اختراع کرده بود بهره جست و به اين ترتيب نسل جديد از اين گونه تلسکوپها را بوجود آورد. از آن زمان، يعني از سال 1671م تا کنون آينه‌هاي بسيار شفافتر و بزرگتر و در نتيجه تلسکوپهاي بسيار عظيمتر و دقيقتري توسط دانشمندان گوناگون بوجود آمده‌اند. تلسکوپهايي که براي ساخت آنها هزينه‌هاي بسيار گزافي صرف شده است. براي نمونه، آينه تلسکوپ عظيم رصدخانه کوه پالومار در کاليفرنيا 5 متر و 8 ميليمتر قطر و حدود 20 تن وزن دارد! چنين آينه‌هايي با دقت و شفافيت بسيار بالايي که دارند مي‌توانند نگاه انسانهاي کنجکاو و جستجو گران فضا را تا اعماق فضا گسترش دهند.

    البته بايد اقرار کرد در واقع بدون وجود اينگونه آينه‌ها نگاه انسان کنوني از سطح زمين فراتر نمي‌رفت. بنابراين يکي از نتايج اختراع و تکامل آينه‌ها، گسترش نگاه انسان از کيهان و برملا شدن بسياري از رازهاي پيدايش هستي را در بر داشته است. علاوه بر اين، در بسياري از تکنيکهاي پيچيده هواپيمايي و سيستمهاي رادار، انواع ميکروسکوپها و ابزار آلات پزشکي و بسياري از ابزارهاي پيشرفته کنوني، انواع گوناگون آينه‌ها، نقشي بسيار اساسي را به عهده دارند.

بنابراين انسان بدون آينه، هرگز صاحب علوم امروزي و تکنولوژي امروزي نمي‌شد و بسياري از رازهاي دنياي علم و طبيعت و کهکشانها براي انسان ناشناخته باقي مي‌ماند. اما، اين مسأله‌اي نبود که بتوان به کمک تلسکوپهاي زميني به آن دست افت و در حقيقت از اينجا بود که پروژه‌هاي پر خرجي آغاز شد.

......................

آینه‌کاری


آینه‌کاری نوعی تزیین داخلی ساختمان، با چسباندن قطعه‌های کوچک آینه به شکل‌های هندسی و گل و بته‌های مختلف است. در این رشتهٔ هنری، هنرمند آینه‌کار با استفاده از شیشه و برش آن به اشکال متنوع، فضایی درخشان و زیبا در بناها می‌آفریند که از بازتاب نور در قطعات بی‌شمار آینه تشعشع، درخشش و زیبایی در تزیینات بناها ایجاد می‌شود و پوششی بسیار مناسب و زیبا برای تزیین بنا از نظر استحکام و دوام است.
این هنر یکی از شاخه‌های هنرهای تزیینی ایران است و از ابتکارهای ویژهٔ هنرمندان ایرانی به شمار می‌آید و در دوره ساسانیان رایج بوده است. از آیینه کاری های بجا مانده می‌توان بنای دیوانخانهٔ شاه طهماسب صفوی (۹۳۰ - ۹۸۴ق‌/ یا ۱۵۲۴ - ۱۵۷۶م‌) در قزوین را نام برد.
آب و آینه در فرهنگ ایرانیان نماد پاکی و روشنایی، راستگویی و صفا بوده‌اند و به احتمال زیاد کاربرد آن در معماری نیز همین معنا را دارد. علاوه بر این ریشه‌های اقتصادی آینه‌کاری را نباید فراموش کرد. در سده ۱۰هجری قمری آینه از اروپا به ویژه از ونیز به ایران وارد می‌شد و بخشی از این آینه‌ها هنگام جابه‌جایی در راه می‌شکست. هنرمندان ایرانی برای بهره‌گیری از قطعات شکسته راهی ابتکاری یافتند و از‌ آنها برای آینه‌کاری استفاده کردند و آینه‌کاری ظاهراً با کاربرد آنها آغاز شد. آینه کاری در آغاز با نصب جام‌های یک پارچه آینه بر بدنه بنا شروع شد. نه تنها درون بنا بلکه دیوارهای ستون‌دار عصر صفوی نیز با آینه‌های بزرگ تزیین شد.

ابزار و مواد کار آینه کاری
مصالح و مواد مورد استفاده در هنر آینه کاری عبارتند از: آینه چسب یا بُنکس (در اصطلاح چسب چوب را گویند)، سریش و گچ نرم. ابزارهایی که در هنر آینه کاری استفاده می‌شوند عبارتند از: قلم طراحی، خط کش چوبی برای خط اندازی روی شیشه، میز زیر دست، الماس آینه بر و تنها ابزاری که در نصب آن به کار برده می‌شود کاردک است.

شیوه اجرای کار در آینه‌کاری
این گونه‌است که نخست، طرح مورد نظر توسط طراح، معمار یا شخص آینه کار آماده می‌شود سپس کاغذ طراحی شده را سوزنی می‌کنند و برسطح کار می‌گذارند و روی آن گرده زنی می‌کنند.
پس از آن از روی طرحی که به وسیله گرده بر دیوار منتقل شده، هنر آینه کاری را به وسیله چسباندن قطعات آینه روی دیوار با گچ و سریش به انجام می‌رسانند.
در سطوح آینه کاری زمینه کار دارای نقوش یا خطوط برجسته یا فرورفته‌است زمینه کار توسط یک فرد گچ‌بر مشابه طرح آینه کاری آماده شده، سپس قطعات آینه به وسیله آینه بر یا آینه کار در اندازه و اشکال مورد نظر با الگویی مقوایی برش داده شده (بدون انکه آنها را از هم جدا سازند) آماده می‌شود.
آنگاه آینه چسبان به وسیله خمیری که مرکب از گچ و سریش است قطعات آینه را براساس طرح به وسیله فشار آوردن دست به محل برش آن‌ها روی گچ کشته بر سطح کار می‌چسباند و با فشار دست برجستگی و فرورفتگی مورد نظر را ایجاد می‌کند، سپس نقوش دلخواه و مورد نظر را پدیدار می‌سازد در خاتمه آینه پاک کن سطح کار را پاک کرده، براق می‌کند.
اجرای طرح روی کاغذ پس از تشخیص ابعاد و تقسیم‌بندی گره محاسبه می‌شود سپس هر گره را در خود خرد کرده و به وسیله آینه‌های حمیل یک سانتیمتری که در اطراف نقش گره چسبانده می‌شود، گره اصلی نمایان می‌شود.
در داخل لقاط گره نقوش ویژه طراحی شده مثل نقوش اسلیمی، گل و برگ و پرنده و غیره را اجرا می‌کنند و افزون بر آن قسمت آینه بری به وسیله آینه‌های رنگی و برش آینه به صورت محدب که به نام کُپ بری (آینه محدب) معروف است، طرح لازم را آماده کرده و به عنوان مثال در طرح درخت انگور الوان، سیاه و یاقوتی که هم رنگ و هم ابعاد آن مشخص است، شبیه اصل درخت طراحی می‌کنند و آینه محدب را بر اساس طرح آماده با گچ بر سطح کار می‌چسبانند.
سپس لایه گچ نرم در قطر حدود سه میلی‌متر بر آخرین سطح بر جسته مالیده می‌شود و پس از آن شیشه‌های محدب ساخته شده را خرد کرده و با انواع آینه‌های رنگی به کار می‌برند.
در مورد طرح‌های گیاهی و اسلیمی و قواره سازی، مانند معرق‌کاری برای تمام نقوش، الگو تهیه کرده و پس از برش آینه با الماس، به کمک سنگ، لبه‌های آن را گرد می‌کنند.
ضخامت مطلوب آینه برای آینه کاری یک میلی‌متر است، اما تا ضخامت دو میلی‌متر یا بیشتر نیز به کار برده شده‌است. از آنجا که واردات آینه گران قیمت و شکننده بود، استادکاران ایرانی از مدت‌ها پیش به ساخت آینه‌های قلع و سیمابی می‌پرداختند.
بعدها جیوه دادن آینه تغییر کرد و آب مقطر و "نیترات دراژن"(سنگ جهنم ) به کار بردند. این آینه چندان که باید شفاف نبود، از این رو در عمده آستانه‌ها و اماکن متبرکه آینه‌های بلژیکی به کار برده شده‌است.

هنر آینه کاری، اجرای آینه کاری هنری و دکوراسیون آینه

هنر آینه کاری از جمله هنرهای تزیینی ساختمانی است که توسط هنرمندان ایرانی بوجود آمده است. هنرمند با استفاده از قطعات آینه و برش آنها با اشکال منظم هندسی طرحها و فرمهایی از نقوش هندسی و ختایی بر روی سطوح دیوار ایجاد می‌کند که با بازتاب نور تلالو زیبا و چشم نوازی خلق می‌شود که چشم هر بیننده ای را خیره می‌کند .
آینه کاری طی قرون متمادی در معماری ایران جای خود را به خوبی یافته است و از کاخها گرفته تا بناهای مذهبی همگی به خوبی این هنر را به نمایش گذاشته اند. در معماری امروز شاید آینه کاری به شکل و شمایل گذشته کمی کمرنگ شده است ولی با نگاهی متفاوت به این هنر و استفاده های خلاقانه از آن می‌توان به ایجاد فضایی متفاوت و مجلل دست یافت .
آینه های ساده و رنگی و همچنین انواع متنوعی از طرحها و نقوش به طراحان کمک می‌کند تا بتوانند ذهنیات خود را به خوبی اجرا نمایند

از پیدایش آیینه تا هنر آیینه کاری
مجموعه: هنرهای دستی و ترسیمی

 

اولین آیینه های شیشه ای عبارت بودند از صفحه ای شیشه ای که پشت آن با ورقه نازکی از سرب اندوده شده بود.
در قرون وسطی آیینه های فولادی که صیقلی تر و شفاف تر از انواع مسی، مفرغ و برنزی آن بود رواج فراوان یافت و قرن ها مورد استفاده قرار گرفت، تا اینکه ناگهان تحولی پیش آمد و کاربرد شیشه در ساخت آیینه کشف شد.
ظاهراً این تکنیک اختراع اروپائیان نیست و باید زادگاه آن را در چین، هند و یا به احتمال قوی در خاورمیانه جستجو کرد.
در قرن دوازدهم علوم و صنایع در سرزمین های پهناور اسلامی به اوج ترقی رسیده بود که از آن جمله می‌توان به اخترشناسی، پزشکی، ریاضیات، کاغذسازی، شیشه گری و بلورسازی اشاره کرد.
بنابراین اختراع آیینه شیشه ای می‌تواند ابتدا در همین منطقه صورت گرفته و سپس به اروپا راه یافته باشد.
در قرون بعد آیینه سازی، شیشه گری و بلورسازی به تدریج به مراحل تولید صنعتی دست یافتند و کارگاه های کوچک ساخت‌ آنها به کارخانه های بزرگ مبدل شدند.
در قرون ۱۵ و ۱۶ میلادی، کارگاه ها و کارخانه های متعددی برای ساخت انواع آیینه و شیشه و اشیاء بلورین در ونیز به وجود آمد و صنعتگران چیره دست این شهر، با نوآوری ها و ابتکارات جالبی که در این زمینه از خود نشان دادند، شهرتی در سراسر اروپا به هم زدند.

● آیینه کاری
هنر آیینه کاری یکی از زیباترین هنرهای سنتی ایران است که عمدتاً در تزیینات داخلی بناهای تاریخی به ویژه اماکن متبرکه کاربرد دارد.
اجرای طرح های منظم و نقش های متنوع به وسیله قطعات کوچک و بزرگ آیینه برای تزیین سطوح داخلی بنا را هنر آیینه کاری می‌گویند.
در این رشته هنری، هنرمند آیینه کار با استفاده از شیشه و برش آن به اشکال متنوع، فضایی درخشان و زیبا در بناها می‌آفریند که از بازتاب نور در قطعات بی شمار آیینه تشعشع، درخشش و زیبایی در تزیینات بناها ایجاد می‌شود و پوششی بسیار مناسب و زیبا برای تزیین بنا از نظر استحکام و دوام است.
آب و آیینه در فرهنگ ایرانیان همواره به شکل دو نماد پاکی و روشنایی، راستگویی و صفا مورد توجه بوده و احتمالاً به کارگیری آیینه در تزیینات معماری برگرفته از همین فرهنگ است. اما بهره گیری از قطعات آیینه و هنر آیینه کاری به صورت کنونی ریشه های اقتصادی نیز دارد.
بدین معنی که بخشی از آیینه هایی که از سده ۱۰هجری قمری به صورت یکی از اقلام وارداتی از اروپا به ویژه از ونیز به ایران آورده می‌شد به هنگام جابه جایی در راه می‌شکست.
هنرمندان ایرانی برای بهره گیری از قطعات شکسته راهی ابتکاری یافتند و از آنها برای آیینه کاری استفاده کردند و آیینه کاری ظاهراً با کاربرد آنها آغاز شد. آیینه کاری در آغاز با نصب جام های یک پارچه آیینه بر بدنه بنا شروع شد. نه تنها درون بنا بلکه دیوارهای ستوندار عصر صفوی نیز با آیینه های بزرگ تزیین شده اند

● ابزار و مواد کار آیینه کاری
مصالح و مواد مورد استفاده در هنر آیینه کاری عبارتند از: آیینه، چسب یا بُنکس (در اصطلاح چسب چوب را گویند)، سریش و گچ نرم. ابزارهایی که در هنر آیینه کاری استفاده می‌شوند عبارتند از: قلم طراحی، خط کش چوبی برای خط اندازی روی شیشه، میز زیر دست، الماس آیینه بر و تنها ابزاری که در نصب آن به کار برده می‌شود کاردک است .

● شیوه اجرای کار در آیینه کاری
این گونه است که نخست، طرح مورد نظر توسط طراح، معمار یا شخص آیینه کار آماده می‌شود سپس کاغذ طراحی شده را سوزنی می‌کنند و برسطح کار می‌گذارند و روی آن گرده زنی می‌کنند.
پس از آن از روی طرحی که به وسیله گرده بر دیوار منتقل شده، هنر آیینه کاری را به وسیله چسباندن قطعات آیینه روی دیوار با گچ و سریش به انجام می‌رسانند.
در سطوح آیینه کاری زمینه کار دارای نقوش یا خطوط برجسته یا فرورفته است زمینه کار توسط یک فرد گچ بر مشابه طرح آیینه کاری آماده شده، سپس قطعات آیینه به وسیله آیینه بر یا آیینه کار در اندازه و اشکال مورد نظر با الگویی مقوایی برش داده شده (بدون انکه آنها را از هم جدا سازند) آماده می‌شود.
آنگاه آیینه چسبان به وسیله خمیری که مرکب از گچ و سریش است قطعات آیینه را براساس طرح به وسیله فشار آوردن دست به محل برش‌ آنها روی گچ کشته بر سطح کار می‌چسباند و با فشار دست برجستگی و فرورفتگی مورد نظر را ایجاد می‌کند، سپس نقوش دلخواه و مورد نظر را پدیدار می‌سازد در خاتمه آیینه پاک کن سطح کار را پاک کرده، براق می‌کند.
اجرای طرح روی کاغذ پس از تشخیص ابعاد و تقسیم بندی گره محاسبه می‌شود سپس هر گره را در خود خرد کرده و به وسیله آیینه های حمیل یک سانتیمتری که در اطراف نقش گره چسبانده می‌شود، گره اصلی نمایان می‌شود.
در داخل لقاط گره نقوش ویژه طراحی شده مثل نقوش اسلیمی، گل و برگ و پرنده و غیره را اجرا می‌کنند و افزون بر آن قسمت آیینه بری به وسیله آیینه های رنگی و برش آیینه به صورت محدب که به نام کُپ بری (آیینه محدب) معروف است، طرح لازم را آماده کرده و به عنوان مثال در طرح درخت انگور الوان، سیاه و یاقوتی که هم رنگ و هم ابعاد آن مشخص است، شبیه اصل درخت طراحی می‌کنند و آیینه محدب را بر اساس طرح آماده با گچ بر سطح کار می‌چسبانند.
سپس لایه گچ نرم در قطر حدود سه میلی متر بر آخرین سطح بر جسته مالیده می‌شود و پس از آن شیشه های محدب ساخته شده را خرد کرده و با انواع آیینه های رنگی به کار می‌برند.
در مورد طرح های گیاهی و اسلیمی و قواره سازی، مانند معرق کاری برای تمام نقوش، الگو تهیه کرده و پس از برش آیینه با الماس، به کمک سنگ، لبه های آن را گرد می‌کنند.
ضخامت مطلوب آیینه برای آیینه کاری یک میلی متر است، اما تا ضخامت دو میلی متر یا بیشتر نیز به کار برده شده است. از آنجا که واردات آیینه، گران قیمت و شکننده بود، استادکاران ایرانی از مدت ها پیش به ساخت آیینه های قلع و سیمابی می‌پرداختند.
بعدها جیوه دادن آیینه تغییر کرد و آب مقطر و نیترات دراژن ه کار بردند. این آیینه چندان که باید شفاف نبود، از این رو در عمده آستانه ها و اماکن متبرکه آیینه های بلژیکی به کار برده شده است.

هنر آینه کاری به ایران اختصاص داشته و در دوران قاجاریه به اوج شکوفایی خود رسیده است .
آینه از دیربازدر مراسم سنتی ازدواج ایرانیان نیز جایگاهی ویژه دارد چنانکه عروس و داماد در هنگام قرائت خطبه عقد در آینه می‌نگرند تا زندگی همچون صداقت و شفافیت آینه داشته باشند وهمچنین آینه در سر سفره هفت سین عید نوروز از سنتهای قدیمی و ماندگار است .
ازجمله بناهای آینه کاری شده در دوران قاجار تالار آینه کاخ گلستان است. تالار آینه در غرب تالار سلام و چسبیده به آن و در بالای سردر و ایوان سنگی جلو سرسرای کاخ قرار دارد و یکی از تالارهای مشهور کاخ گلستان است .
بناهای مذهبی ایران زمین یعنی مساجد و امامزاده ها یکی از مراکز اصلی استفاده از هنر آینه کاری هستند. این هنر اصیل و بدیع به ویژه در امامزاده ها کاربرد فراوانی داشته و بخش درونی گنبدها و دیواره های امامزاده های کشور از این هنر چشم نواز و خیره کننده بهره مند هستند .

معماران ایرانی همواره به شیوه های گوناگون و متناسب با مصالح و مکان که مایه اصلی آن خاک است به آمود برون بناپرداخته و شاهکارهایی در حد جهانی پدید آوردند.آجر و کاشی دو نمونه برجسته از این گروه مصالح است و بناهای تاریخی پر شکوهی بر جای مانده در سراسر محدوده ایران کنونی و ایران بزرگ گذشته و سرزمینهای تأثیر پذیرفته ازفرهنگ ایران، گواهی گویا بر این امر که آنان در کار خود هنرمندانی بی همتا بوده اند، هر چند نام و نشان شمار اندکی از آنها بر جاست. این هنرمندان از در آمیختن خاک و آب و به یاری رنگ و قلم و آتش و مدد ذوق اندیشه، شاهکارهایی بر پا داشته اند که پس از گذشت سدهای پی درپی همچنان شکوهمند و پر جلال پا بر جایند .
آنان همان گونه که در آمود برون نما مهارتی کم مانند داشتند ،در آراستن درون بنا نیز چیره دستی شگفت انگیزاز خود نشان داده اند. دیوارنگاره ها و گچبریهای که بر دیوارها وطاقها و قوس ایوانها(نیم کاره) در بناهای یاد شده بر جای مانده هر بیننده صاحب ذوق و زیبا پسندی را نه تنها مجذوب زیبایی بنا می‌کند که به ستایش از توان والای هنرمندان سازنده ان نیز    برمی انگیزد. آینه کاری را باید واپسین ابتکار هنرمندان ایرانی در این گروه هنر های زیبا دانست که ایرانیان در معماری داخلی و تزیین درون بنا به کار گرفته اند. اجرا کنندگان این شاخه از هنر که به دقت ،ظرافت و حوصله بسیار در کار نیازمند است از زمان پیدایش تا کنون همواره هنرمندان ایرانی بوده و هستند .
آینه کاری با ایجاد اشکال و طرح های تزینی منظم و بیشتر هندسی از قطعات کوچک و بزرگ آینه در سطوح داخلی بنا فضایی درخشان پر تلألو پدید می‌آورد که حاصل آن باز تاب پی در پی نور در قطعات بی شمار آینه و ایجاد فضایی پر نور دل انگیز و رویایی     است.

پیدایش آینه کاری :
مدارک تاریخی نشان میدهد که تزیین بنا با آینه برای نخستین بار در شهر قزوین پایتخت شاه طهما سب   صفوی و در دیوان خانه ای که او به سال ۹۶۵ ق. به پایان رساند اغاز شده است. خواجه زین العابدین امیر عبدی بیک نوید شیرازی در کتاب " دوحه الازهار"که پیش از سال ۹۹۵ق. سروده شده در وصف دیوان خانه قزوین وایوان آینه کاری شده آن
ابیات زیر را می‌سراید :
      زهی فرخ   بنای عالم   آرای             که در عالم ندیدی کس چنان جای
      به هر یک جا نبش ایوان دیگر            جهان آرا    نگارستا ن       دیگر
      بهر ایوان که آ ید   در مقابل             شود     آیینه    بخشش     مقا بل
پس از انتقال پایتخت از قزوین به ِاصفهان به سال ۱۰۰۷ق. آیینه کاری در کاخ اشرف (بهشهر) گسترش یافت در تزیین بسیار از کاخهای سلطنتی ِاصفهان که به نوشته شاردن شمار آنها از ۱۳۷ فزونتر بود از آینه استفاده شد. از میان آنها کاخ معروف به " آیینه خانه" که به سبب کار برد بسیار آینه در آن بدین نام شهرت داشت از همه زیباتر بود .
"آیینه خانه " چون چهلستون ایوانی با ۱۸ ستون آینه کاری شده داشت و تالار و سقف ایوان و دیوار های آن را آینه های یک پارچه "جام آینه " به ازای ۵/۱ تا ۲ متر و پهنای یک متر آراسته بودند .
باز تاب تصویر زاینده رود و بیشه های ساحل شمالی آن در آینه های این بنا منظره ای دلپذیری به وجود میآورد .
میرزا مظفر ترکه به سال ۱۰۷۶ق. درردۀ منشیان دربار شاه عباس دوم صفوی بوده اشعاری در وصف " آینه خانه " سروده و آن را " عشرت سرای " شاه صفی می‌خواند.
از سروده های او روشن است که این کاخ و کاخ " هفت دست " در دوره شاه صفی آغاز و در دوره شاه عباس دوم پایان یافته است. بخشی از آنچه او درباره "اینه خانه " سروده چنین است :
      فانوس و شمع قدی و پا تا سر آیینه             رویت صباح عید ترا پیکر آیینه
    نقاش صنم لم یزال ازسایۀ تو بست             بر پرده های دیدۀ هفت اختر آینه
    این جلوه گاه کیست که درهرطرف او                           صورت نمای گشته ز یکدیگر اینه
   عشرت سرای شاه صفی دان کز او بود            روشن چراق اختر چشم هر آینه
    خواند خط جبین ملایک به نه فا ل               افتد اگر ز روی تو عکسی در آینه
در کاخ چهلستون نیز که بین سالهای ۱۰۵۲ق.تا ۱۰۷۸.ق در دوره پادشاهی شاه عباس دوم بنا شده از آینه با گستردگی استفاده کرده اند. در این کاخ آینه های قدی یا بدن نما وقطعات کوچک آینه و شیشه های رنگین برای آراستن سقف و ایوان و تالار به کار رفته و
بدنه ۱۸ ستون ایوان نیز با شیشه های رنگین و آینه تزیین شده بود. جملی کارری (Gemlli careri) جهانگرد ایتالیایی که سفر نامه خود را به سا ل ۱۱۰۵.ق به روزگار شاه سلیمان صفوی نوشته در شرح بازدید خود از کاخ میرزا طاهر حاکم آذربایجان مینویسد در یکی از حیاط های داخلی اتاق آیینه کاری زیبایی وجود دارد که نه تنها دیواره حتی روی بخاری آن نیزبا قطعات درخشان آیینه تزِئین شده است ودر زیر تابش صحنه ای    خیره کننده ایجاد میکند. پیداست که این جهان گرد برای نخستین باربا چنین آرایه ای در معماری روبرو و از دیدن آن شگفت زده است.
برافتادن صفویان وناپیداری سیاسی و اقتصادی سرچشمه گرفته شده از آن برای مدتی آیینه کاری را دچار رکورد کرد. نخستین بنای آیینه کاری شده پس از این دوره دیوان خانه کریم خان زند در شیراز بود که آنهم به سال ۱۲۰۹ ق. به فرمان آقامحمدخان قاجار ویران شدو ستونها یک پارچۀ حجاری شده ودرهای خاتم و آیینه های بزرگ آن را برای توسعه وبازسازی ایوان دار الاماره ی تهران (ایوان تخت مرمر کنونی) به تهران حمل کردند.    آیینه کاری درسده ۱۳ هجری قمری رو به ترقی وگسترش نهاد و تکاملی تدریجی اما محسوس داشت. در طول این قرن آثار زیبایی چون تالارهای واتاقهای شمس العماره     (تالار آیینه) کاخ گلستان (۱۲۹۹ق) در تهران ایوان وآستانه حضرت عبدالعظیم در شهر ری وآیینه کاری دارالسیاده آستان قدس رضوی(۱۳۰۰ق) در مشهد انجام گرفت که هر یک به تناسب شیوه کار این دوره به شمارمی آید در این دوره طولانی به جزء آینه کاری ایوان آستان حضرت معصومه ۱۳۰۳.ق در قم ،آینه کاری در خور توجه دیگری را نمی‌شناسیم
اما نخستین تجربه ها ی پس از تکامل و پیشرفتی محسوس و چشمگیر حکایت دارد .
در بخشهای آینه کاری شده دو شهوند (کاخ موزه سبز کنونی ) در مجموعه سعد آبادِ شمیران و کاخ مرمر در تهران که به ترتیب در سالهای ۱۳۰۶ و۱۳۱۵ .ش ساخته شدند تکامل و نوآوری تازه دیده می‌شود .
گسترش کاربرد ِآینه کاری تحول دیگری است که در این سده پدید آمد. از این پس آینه کاری از محدوده مذهبی و کاخها ی سلطنتی خارج شد و به صورتی گسترده در اماکن همگانی چون هتلها و رستورانها و تاتر ها فروشگاها و بانکها و خانه ها به کار رفت این گسترش در شیوه سنتی آینه کاری بی اثر نبود و با نوآوریهای تازه همراه شد.

خاستگاه آینه کاری :
ایرانیان از دیر باز به آب به دیدۀ دو نماد پاکیزگی و روشنایی و راستگویی و بخت و صفا (خوش یمنی ) نگریسته اند .در هر خانه نو همراه هر تازه عروس آینه ای با شمع دان وقرآن همراه بوده قصد تفسیر به رأی ندارم درنزد ایرانیان قبل از اسلام از دید زرتشت، بارقه ای از آسمان ( از جانب ّاهورا مزدا )بر زمین تابید در مقابل اهریمن فرودآمده تا آتش (نماد )انسانها را از کجی و اهریمن محفوظ دارد .
در دوره اسلامی متوجه آیات بسیار صریح در قرآن کریم هستیم که " الله " به نور می‌ماند در آیه نور ........
در بخش معماری ساختن ِاستخر و حوض وآب نما در جلوی بنا از دیرگاه ایران معمول بوده و بکار بردن آینه برای آرایش بنا در دوره های جدید نمیتواند با این باوربی ارتباط باشد.
اما بهره گیری از قطعات ِ آینه و هنر آینه کاری به صورت کنونی گذشته از هم آهنگی باباورهای یاد شده، ریشه ای اقتصادی نیز دارد، بدین معنی که بخشی از سدۀ ۱۰ هجری
قمری به صورت یکی از اقلام وارداتی از اروپا به ویژه از "ونیز " به ایران آوارده می‌شده به هنگام جابجایی در راه می‌شکست .
هنرمندان ایرانی با "شم " اقتصادی و ذوق هنری برای بهره گیری از قطعات
شکسته راهی ِابتکاری یافتند و از آنها برای آینه کاری استفاده کردند و آینه کاری ظاهرا
با کار برد آنها آغاز شده. بیت زیر از بینش کشمیری شاعر سده یازده هجری قمری نشاندهنده کار برد آینه های شکسته است :
   هر پارۀ دلم چمنی از نگاه اوست                آینه چون شکست شد آینه خانه است
آینه کاری در آغاز با نصب جامهای یک پارچه آینه بربدنۀ بنا آغاز شد. نه تنها درون بنا که دیواره های ایوانهای ستوندار عصر صفوی نیز با آینه های بزرگ تزیین می‌شد .
جابری انصاری در "تاریخ اصفهان و ری " مینویسد تا حدود سال ۱۳۰۰.ه ق آینه ای بسیار بزرگ و شفاف به نام " آینه چهل ستون نما " یا بر دیوار بالا سر حوض ایوان کاخ چهلستون نصب بود که هر قدر جمعیت از درب عرابه چهل ستون که تا عمارت تقریباً یکصد و هشتاد تیر فاصله داشت عکس آن جماعت در آن آینه به خوبی نمودار بود، این آینه را به عمارت مسعودیه ( قصرضل السلطان ) در تهران منتقل کردند وبا زودودن جیوه آن به دری بلورین و تراش دار که با قرقره و فنر باز بسته می‌شد تبدیل کردند. این درب در نهضت مشروطیت با هجوم بختیاریها به مسعودیه شکست. کار برد آینه های بزرگ در کاخهای دورۀ قاجاریه تدوم یافت. آینه کاری " تالار آینه " و "کاخ الماس "، " کاخ شمس العماره "، کاخ باد گیر " کاخ گلستان از بهترین نمونه های کار برد آینه قدی در این دوره است. آینه کاران ایرانی در مسیر تکامل هنر خود از قطعات کوچکتر آینه بهره گرفته و به پدید آوردن آثار دقیق تر و ظریفتر پرداختند .
برای این کار جام های ِ آینۀ نازک به کشور آلمان سفارش داده شد و با ورود آنها در برش سهولتی تازه پدید آمد و قطعات آینه را آسانتر برش می‌دادند. هنر مندان آینه کاراین آینه ها را به اشکال مختلف هندسی چون لوزی و مثلث، مستطیل و جز آن می‌بریدند و به صورت تخت و بر جسته در کنار هم به طور یکنواخت و منظم می‌چیدند.                    البته هنر گره سازی (از کنار هم چیدن اشکال منتظم هندسی ) در صنعت چوب و البته هنر کاشی سازی معرق که سابقه دیرینه در این مرز و بوم دارد وجود داشته و کار بردن آن در هنر آینه کاری که خود به[ نسبت جدید درهنرهای سنتی ( ۴۰۰سال )] است رخنه کرده و از آن آرایه های داخلی بسیار زیبا خلق شده، البته – قصد نظریه پردازی در مورد این هنر ندارم (هنررا فارق از قالب میدانم ) اما قریب به اتفاق اکثر اساتید این هنر رایج ترین طرحها در آینه کاری را شیوه (گره سازی ) و (رسمی سازی ) میدانند این از دیدگاه گوناگونی شکلها و تنوع کار برد گسترده ای در تمام شاخه های هنر ایران دارد طرحهای دیگر چون (قاب سازی ) یا (قاب بندی ) به شیوه گوناگون به ویژه در تزیین سقف ها به کار می‌رفت. گاهی قاب های تشکیل دهنده سقف تنها از آینه های مسطتیل شکل شامل می‌شد(شبکه بندی سقف) و باز تاب تصویر دیوارهای آینه کاری شده و اشیای داخل تالار عمارت و نقش های رنگارنگ قالی کف تالارو شیشه های رنگی پنج دریها و اروسیها را در خود داشت و منظرهای دلپذیر پدید می‌آورد. سقف (تالار آینه ) کاخ گلستان یکی از بهترین نمونه های این گونه آینه کاریست. گاهی در سقفها آینه های جام یک پارچه به کار میرفت که سطح آن را با رنگ دست ساز (نقاشی اسلیمی، گل ومرغ ،گل وبوته ،و تصویر اشخاص بعضاً نقاشی پشت آینه)کرده اند چند نمونه از ان را در سایت آینه کاری دات کام گذاشته ام. در کاخ گلستان و کاخ جنقون بختیاری از این دست هنر دیده می‌شود. طرحهای دیگر چون :شمسه ترنج و قطار سازی متداول بوده است. این گونه طرحها را بر سطحهای صاف انجام می‌گرفت. شکلهای حجمی نیز در آینه کاری در گذشته و حال معمول بوده است. از جمله نیم کُرهای کوژ یا کاو که به (کاسه )، (جام) یا گل جام شهرت دارد و یا مقرنسهایی که با آینه کاری پوشانده میشود و سقف نیم گنبدی (نیم کاره )ایوانها یا زیر گنبدها " سه کنجها " و بر کار بندی ها به کار میرود. از بهترین نمونه های این گونه تزیینات مقرنسهای ایوان آینه حضرت معصومه در قم است .
آمیزه ای از نقاشی بر چوب و آینه در آینه کاری نیز معمول بوده. در عمارت کاخ باد گیر کاخ گلستان ِ تهران و در سقف تالاربزرگ عمارت نارنجستان شیراز تلفیق این دو هنر را می‌توان دید.    

مراحل اجرای آینه کاری :
مراحل مختلف آینه کاری بدین گونه است که نخست طرح کار توسط ( رسام، معماربنا یا خود آینه کار ) تهیه می‌شود .
در طرحهای پیچیده کاغذ را سوزنی میکنند و به وسیله آن سطح را (گّرده ) می‌زنند و سپس آینه کاری را برابر گرده اجرا میکنند. در مواردی که آینه کاری دارای سطح برجسته باشد زمینۀ کار را قبلا گچبری کرده برابر طرح آماده می‌سازد. (جام کش) ورقه آینه یک تکه را در اشکال واندازه های مورد نیاز بسته به طرح بریده وآماده میکند آنگاه (آیینه چسبان)با ملات مخصوص قطعات آیینه را برابرطرح بر سطح کار می‌چسباند و نقوش دلخواه را پدید می‌آورد.                                                                                     در پایان( ایینه شور)کار پاک کردن وجلا دادن (پرداخت کاری)آیینه را برعهده می‌گیرد توجه داشته باشید تمام مراحل را استاد کار به دقت زیر نظر دارد.                                                ابزار کار آیینه ساده و صدالبته به ،هنر و تجربه استادکار متکی است که شامل الماس (نرم بر) ,گونیا ,خط کش است. از آیینه با ضخامت کم (۱, ۵/۱ ,۲,میلیمتر) استفاده می‌شود برای برش آیینه کاری باید کنیم یعنی باید ببینیم طرح مورد نظر از چه اجزایی تشکیل شده مربع ,مثلث، لوزی سپس طرح را برش عمیق میدهیم سپس روی قطعات کوچک را با الماس نرم بر (درِز) میدهیم آینه درز دار بسیارترد وشکننده است سپس آن را روی ملات گذاشته با تلنگر جدا میکنیم.

در میان هنرهای گوناگون؛ هنرهای وابسته به معماری از منزلت بالایی برخوردارند. این هنرها به سبب پیوند با یکی از بنیادین‌ترین نیازهای انسان؛ یعنی ساختمان، پا به پای آن رشد کردند و ارتقا یافتند. گرچه دوام و بقای این هنرها در روزگاری نه چندان دور به میزان ثروت سفارش دهنده بنا بستگی داشت و از میان رفتن یکباره شان به سبب تغییر در سبک زندگی مردم ریشه داشت؛ اما باید گفت که این هنرها در معماری رشد کردند و پیوستگی‌شان به یکدیگر را می‌توان به دلیل همین امر دانست.

یکی از هنرهای ایرانی که در خدمت معماری زاده شد؛ و در بطن این هنر ارزشمند استمرار حیات یافت؛ آینه کاریست. آینه کاری که امروز آن را بیشتر در اماکن متبرکه و مساجد می‌یابیم؛ ریشه عمیقی در سنت‌های عرفانی و اعتقادات معنوی ایرانیان دارد.
نخستین نشانه آینه، نمایش رخ انسان است. و شاید بهتر است علت پدید آمدنش را آن بدانیم که انسان می‌خواست خویشتن را به وضوح ببیند. اما آینه کاری این خصلت را به یکی از مبانی عرفانی یادآور می‌شود. در واقع بنابر آن‌چه در عرفان شرقی و به ویژه دیدگاه عارفانی چون مولانا به وفور بدان بر می‌خوریم؛ گذشتن از مادیت برای رسیدن به عالم والا یا ذات الهیست. در حقیقت برای رسیدن به حقیقت که همان وجود خداست؛ باید از خود گذر کرد؛ تا مراتب کمال و وصال حاصل آید. همانگونه که در سخن مولانا راه رسیدن به حق گذشتن و چشم پوشی از دنیاست:

                چونک هوشش رفت از تن بی‌امان                   سر او با حق بپیوست آن زمان
                چون تهی گشت و وجود او نماند                     باز جانش را خدا در پیش خواند
                چون شکست آن کشتی او بی‌مراد                 در    کنار    رحمت    دریا   فتاد
"دفتر پنجم کتاب مثنوی معنوی؛ مولانا"
آئینه به هنگام شکستن و یا به هنگامی که در سطح دچار ترک شود؛ چهره را تکه تکه و متکثر نشان می‌دهد که این خود به دو اعتقاد عرفانی اشاره دارد.

نخست آن‌که یادآوری شکست. یعنی پاره پاره شدن صورت؛ که کنایه از درهم شکستن آن برای رسیدن به حق است؛ و دوم، پدید آمدن چند تصویر از یک جسم واحد است. آئینه در حالت عادی یک تصویر دارد و به محض ترک خوردن هزاران تصویر را مقابل بیننده‌اش قرار می‌دهد. در حقیقت بیننده در آئینه هزار بار چهره خود را می‌بیند. این موضوع را می‌توان به نشانی از وحدت در کثرت به شمار آورد.
بدین ترتیب می‌توان گفت آئینه در معماری ایران یاداور وحدت خلقت و موجودات جهان است و از سویی راهنمای عابد برای رسیدن به مقصود است.
فارغ از این دو ویژگی، آینه‌کاری در معماری ایرانی متجلی نور نیز هست. آینه نور را انعکاس می‌دهد و بر اثر آن می‌افزاید.بدین سبب می‌توان گفت؛ آئینه در معماری نمودار ذات خداست. از سوی دیگر، نقوش آینه کاری ایرانی از نقش‌های گره‌چینی گرفته ‌شده است و این نقوش نیز خود تجسم ذکرهایی چون حمد؛ احد و ... هستند. با این توصیف می‌توان گفت که آینه کاری هنریست که بیننده خود را به ذات مطلق خداوند متوجه می‌کند و تجسم بی‌ چون و چرای هنر دینی است.
آیینه کاری، این هنر تزیینی ایرانی ابتدا با نصب آیینه های بزرگ بر بدنه بنا چه درون و چه نمای بیرونی بنا استفاده می‌شد. در بناهای دوران صفوی نمونه های بسیاری از این گونه آیینه کاری داریم که در کاخ های دوره قاجاریه نیز استفاده می‌شد. از نمونه های شاخص کاربرد آیینه قدی در دوره قاجاریه می‌توان به آیینه کاری تالار آیینه، کاخ الماس، کاخ شمس العماره، کاخ بادگیر و کاخ گلستان اشاره کرد. بعدها آیینه کاران از قطعات کوچکتر آیینه نیز استفاده کردند و آثار ظریف تری با طرح ها و شکل های مختلف به وجود آوردند. ترکیب این هنر با هنرهای دیگر، آثار جدید و زیبایی به وجود آورده است؛ مانند ترکیب نقاشی بر چوب و آیینه در کاخ بادگیر، کاخ گلستان تهران و در سقف تالار بزرگ عمارت نارنجستان شیراز.
آئینه کاری ریشه اقتصادی نیز داشته است. آیینه، یکی از کالاهای وارداتی به ایرانیان بوده است. آیینه ها در حین جابجایی در راه می‌شکستند. هنرمندان ایرانی با درنظر گرفتن ضرر اقتصادی بر اثر شکستن آیینه ها تصمیم می‌گیرند، با استفاده از ذوق هنری خود از قطعات شکسته آن استفاده کنند. در واقع این ابتکار، هنر آیینه کاری را دارای ریزه کاری ها کرد و به این هنر جلوه ای خاص بخشید .
دیوان خانه کریم خان زند در شیراز نمونه زیبایی از این هنر است که به دستور آقا محمد خان ویران شد و ستون های حجاری شده و درهای خاتم و آیینه های بزرگ آن برای استفاده در دارالاماره تهران (ایوان تخت مرمر کنونی) به تهران منتقل شد. آیینه کاری به تدریج پیشرفت کرد و گسترش یافت و در بیش از یک قرن، آثاری چون تالارها و اتاق های شمس العماره، کاخ گلستان، ایوان و آستانه حضرت عبدالعظیم در شهر ری، آیینه کاری دارالسیاده آستان قدس رضوی در مشهد، ایوان آستان حضرت معصومه در قم و کاخ موزه سبز کنونی در مجموعه سعد آباد شمیران و کاخ مرمر در تهران به وجود آمد. آیینه کاری به مرزهای جغرافیایی ایران محدوده نشد و به دلیل زیبایی بسیار آن و همچنین بخشیدن جلوه ای خاص به اماکن مذهبی به کشور های اسلامی به ویژه کشورهای منطقه، مانند عراق، سوریه، عربستان وارد شد.